Rozbudowane zasady etyki związane z kulturą spożywania.

W życiu społecznym przez lata wypracowane zostały zasady normujące stosunki międzyludzkie. Zostały one stworzone po to, by panował obyczajowy porządek, a ludzie wiedzieli, jak należy się zachować. Zasady dobrego zachowania obejmują nie tylko zwroty grzecznościowe, sposób ubierania się odpowiednio do okazji, ale również cały szereg zachowań i czynności związanych ze spożywaniem posiłków. O ile w kulturze europejskiej savoir-vivre w poszczególnych państwach jest do siebie zbliżony, to starcie się po raz pierwszy z zasadami panującymi w krajach azjatyckich może być zaskakujące.

Ludy azjatyckie mają bardzo rozbudowane zasady etyki związane z kulturą spożywania posiłków. Potrawy w Japonii jada się pałeczkami (hashi), które przywędrowały do kraju kwitnącej wiśni z Chin. Chińskie pałeczki mają od 23-25 cm długości i kształt prostokątny, który zwęża się w kierunku tępego końca. Inaczej wyglądają pałeczki japońskie. Są one zaokrąglone i krótsze od tych chińskich. Mają od 18 do 20 cm długości.

Jak prawidłowo jeść pałeczkami

Z jedzeniem pałeczkami związane jest sporo nakazów i zakazów. Nie wbija się ich w pożywienie ani nie przecina się nimi potrawy. Wbijanie pałeczek w pokarm jest bardzo źle odbierane, ponieważ kojarzy się z uroczystościami związanymi z pogrzebem. Podczas obrzędów pogrzebowych pałeczki są wbijane w ryż. W złym takcie jest także ocieranie pałeczek jedna o drugą. Ponadto pałeczki powinny być używane tylko przez jedną osobę. Nie powinno się także karmić nimi innych uczestników posiłku. Kolejny zakaz polega na tym, że nie wolno za ich pomocą podnosić ani przesuwać po stole znajdujących się na nim naczyń. Ta forma sztućców nie powinna również dotykać ust podczas spożywania posiłku.

Pałeczki hashi, pałeczki saebashi…

Aby jeść pałeczkami, potrawa powinna być przygotowana w odpowiedni sposób. Kawałki mięsa, ryb czy warzyw należy uprzednio pokroić tak, by można je było na jeden raz włożyć do ust. Jedzenie za pomocą  hashi wymaga zdolności manualnych, zwłaszcza, jeżeli ich powierzchnia jest pokryta śliskim lakierem. Pałeczki różnią się od siebie w zależności od tego dla kogo są przeznaczone. Te dla kobiet i dzieci zwykle są krótsze i mają inny kolor niż te, których używają mężczyźni. Specyfika japońskich posiłków polega na tym, że na stole lądują jednocześnie wszystkie części dań od przystawek aż po deser. Nie podaje się ich jedna po drugiej, tak jak ma to miejsce w Polsce, tylko goście dostają cały zestaw obiadowy od razu. Dania te stawia się przed każdym z biesiadników w małych miseczkach. Rzadko zdarzają się sytuacje, że jedzący nakładają sobie potrawy z głównego półmiska na własne talerze. Jeżeli jednak zdarzy się, że na stole znajduje się jedzenie podane na półmiskach, to kładzie się przy nich większe pałeczki, które nazywają się saebashi. Jeśli ich nie podano, to aby nałożyć sobie potrawę należy odwrócić swoje pałeczki i sięgnąć drugą końcówką danie. Celem tego zabiegu jest to, by ta część pałeczek, która była wcześniej wkładana do ust, nie miała styczności z jedzeniem umieszczonym na półmisku.

Obiad w Japonii

Japoński zastaw obiadowy składa się miseczki białego ryżu, zupy oraz pozostałej części posiłku, zwanej okazu. Nie ma ściśle określonych zasad dotyczących tego w jakiej kolejności należy spożywać poszczególne dania. Istotne jednak jest to, by miskę ryżu trzymać na wysokości serca, a nie podbródka. Ryż trzymać się powinno w lewej ręce, kciukiem podtrzymując ściankę boczną, a pozostałymi palcami dotykając dno naczynia. Pozostałe elementy posiłku bierze się z oddzielnego talerzyka, następnie wkłada je do miski z ryżem, tak by do ust włożyć kęs składający się z ryżu i dodatku. Pomiędzy kolejnymi kęsami można wypić łyk zupy. Jeśli to zupa stanowi główne danie, najpierw pałeczkami jemy wszystkie dodatki typu mięso, warzywa i makaron, po czym wypijamy bulion. Nieodłącznym elementem posiłku w japońskim domu jest zakończenie konsumpcji świeżo parzoną zieloną herbatą. Po posiłku złączamy pałeczki ze sobą i kładziemy je na miseczce ostrą stroną w lewo. To znak, że zakończyliśmy jedzenie i nie będziemy już kontynuować.

Jak jeść sushi – Savoir-vivre

Sushi jest najpopularniejszą japońską potrawą znaną i lubianą na całym świecie. Wraz z rosnącą popularnością restauracji serwujących dania azjatyckie, powstaje coraz więcej pytań o to jak powinno się jeść sushi. Związana jest z tym cała procedura oraz kilka zachowań, które nie są mile widziane. Sushi można jeść na dwa sposoby: rękoma lub pałeczkami. W bardzo złym guście jest jedzenie sushi za pomocą noża i widelca. Przed konsumpcją ręce należy umyć i osuszyć, lub przetrzeć nawilżaną chusteczką, która jest serwowana przez obsługę. Ciekawostką jest fakt, że przed udaniem się do restauracji podającej sushi, nie należy się perfumować, aby nie zaburzać pracy zmysłów intensywnym zapachem. Z szacunku do innych gości, a także dla własnego jak najlepszego doświadczenia, lepiej jest zrezygnować z używania perfum. Intensywny zapach, chociażby najpiękniejszy, może mieć wpływ także na zmysł smaku i utrudnić smakowanie ryby.  Kolejną interesującą rzeczą jest to, że Japończycy uważają, że kobiety nie powinny przygotowywać sushi, ponieważ wierzą, że mają one naturalnie cieplejsze dłonie od mężczyzn, co może niekorzystnie wpływać na smak surowej ryby.

Sos sojowy i sushi

            Otrzymując zestaw sushi, jedzenie powinno rozpoczynać się od wszystkich rolek, które są owinięte w glony nori. Spowodowane jest to faktem, że pod wpływem wilgoci ugotowanego ryżu, nori traci swoją chrupkość, zaczyna się robić gumowe i ciągnące. Przed włożeniem kawałka sushi do ust, moczy się go w odrobinie sosu sojowego. Nigdy nie należy zamaczać w sosie sojowym kawałka sushi od strony kuli ryżu, ponieważ pod wpływem wilgoci może się ona rozpaść i pozostać w naczyniu z sosem. Ponadto moczenie w ten sposób spowoduje nasiąknięcie zbyt dużej ilości sosu w ryż, przez co sushi stanie się bardzo słone, a kwintesencja jego smaku zostanie utracona. Kawałek sushi moczymy w sosie sojowym od strony nori lub od strony ryby w przypadku nigiri. Odrobina tej przyprawy podkreśla naturalny surowy smak ryb. Nigiri wkładamy do ust w ten sposób żeby nie ryż, a ryba dotykała języka.

Dużym nietaktem jest także mieszanie wasabi z sosem sojowym

Pomiędzy spożywaniem kawałków sushi, w skład których wchodzą różne kawałki ryb, należy zjeść kawałek imbiru i napić się zielonej herbaty. Oba te rytuały służą oczyszczeniu kubków smakowych i dzięki nim można lepiej i głębiej poczuć smak kolejnej serwowanej rolki. Imbiru nigdy nie powinniśmy nakładać bezpośrednio na rolkę sushi. Bardzo dużym nietaktem jest także mieszanie wasabi z sosem sojowym i w żadnym wypadku nie powinniśmy tego robić w japońskiej restauracji. Może to obrazić szefa kuchni, który uzna, że jego sushi jest zdaniem gościa nieodpowiednio doprawione. Odrobinę wasabi nabieramy na końcówkę pałeczek, a następnie sięgamy po wybraną rolkę, nie przesadzając jednak z ilością chrzanu, ponieważ tak jak w przypadku sosu sojowego, zbyt duża ilość wasabi zaburza właściwy smak sushi. Wasabi jest dodatkiem do sushi i nie musimy go nakładać przed każdym kęsem.

Savoir-vivre jedzenia sushi mówi także o tym, że poszczególne kawałki należy zjadać w całości, nie rozdzielając ich na mniejsze części. Zakończenie posiłku najlepiej jest zasygnalizować zjedzeniem wszystkich porcji, ponieważ niegrzeczne jest pozostawianie kawałków sushi na talerzu.